اگر با وسایل حمل و نقل سر و کار داشته باشید، مطمئناً می دانید که نیرو محرکه چیست. اینطور به نظر می رسد که نیرو محرکه، یک نیرو است! ولی نیرو محرکه در موتور سیکلت برقی متفاوت است؟ اصلا نیرو محرکه چیست و چگونه به وجود می آید؟ با ما همراه باشید تا نیرو محرکه در موتور سیکلت برقی را بررسی کنیم.
نیرو محرکه، نیرویی است که منجر به حرکت می شود. اصطلاح پیشرانه که معنی نزدیکی به نیرو محرکه دارد، از دو واژه لاتین گرفته شده است: pro به معنای قبل یا جلو و pellere به معنای رانندگی است. سیستم پیشرانه دارای منبع قدرت مکانیکی (نوعی موتور) و برخی از ابزارهای مورد استفاده برای تولید این نیرو است؛ مانند چرخ و محورها، پروانه ها، نازل پیشرانه، بال ها، پره ها یا پایه ها. البته اجزای دیگری مانند کلاچ، جعبه دنده و غیره نیز ممکن است برای اتصال منبع تغذیه، حضورشان برای تولید نیرو محرکه لازم باشد که البته برخی از این اجرا درون موتور سیکلت برقی وجود ندارند.
این وسایل حمل و نقل توسط حداقل یک موتور الکتریکی رانده می شوند. مثال خوب از این نوع وسایل نقلیه، یک لوکوموتیو برقی است که مستقیماً از سیم سربار یا ریل سوم نیرو می گیرد. وسایل حمل و نقل برقی عموما منبع ثانویه برای پیشرانه ندارند؛ مانند موتور احتراق داخلی که از نظر مکانیکی به چرخ ها متصل است. این اصطلاح مشخص نمی کند که وسیله نقلیه به منبع تغذیه خارجی متکی باشد یا نه. از جمله وسایل حمل و نقل برقی از این نوع می توان به لوکوموتیو برقی و واگن برقی اشاره کرد.
PIV مخفف وسیله پلاگین است. این نوع وسایل حمل و نقل گاهی اوقات “وسیله الکتریکی پلاگین” نیز نامیده می شوند. اصطلاحات مبهم به طور گسترده برای همه وسایل حمل و نقل قابل اتصال به شارژ و تا حدی حرکت با پیشرانه الکتریکی، گسترش یافته است.
FHEV مخفف جایگزین وسیله نقلیه الکتریکی کامل هیبریدی است. این وسایل نقلیه توسط انرژی تولید شده توسط موتور احتراق داخلی به حرکت در می آیند. انرژی احیا شده در هنگام کاهش سرعت یا حرکت در سراشیبی ذخیره می شود ( معمولاً در باتری وجود دارد – خازن، چرخ لنگر و روش های دیگر نیز در این نوع وسایل نقلیه وجود دارند. ) و بعداً برای کمک به موتور، عملکردهای کمکی یا پیشرانه بدون راه اندازی موتور احتراق در فواصل کوتاه استفاده می شود. این وسایل نقلیه فاقد پریز هستند؛ بنابراین نمی توان آن ها را از شبکه شارژ کرد. تمام انرژی از موتور احتراق سرچشمه می گیرد. HEV ها را می توان در مسافت های کوتاه و بدون کارکرد موتور احتراقی با نیروی الکتریکی هدایت کرد.
تویوتا اصطلاحی با عنوان “خود شارژ هیبریدی” ساخته است که برای بسیاری از مشتریان گمراه کننده است. این وسیله نقلیه در واقع فقط یک وسیله نقلیه الکتریکی هیبریدی است. یعنی می تواند از موتور احتراق در حال کار شارژ شود؛ هر چند انجام این کار بیشتر از رانندگی با استفاده از موتور مستقیم از سوخت استفاده می کند.
BEV مخفف وسیله نقلیه الکتریکی وAEV مخفف همه وسایل نقلیه الکتریکی است. این وسایل حمل و نقل توسط حداقل یك موتور الكتریكی كار می كنند كه انرژی خود را از باتری وسیله نقلیه می گیرد. انرژی را می توان به طور موقت در دستگاه دیگری (چرخ دنده، ابر خازن) نگه داشت. به طور کلی، پذیرفتن کلمه “باتری” به عنوان ذخیره کننده سوخت در همه وسایل نقلیه الکتریکی نشان می دهد که این وسایل را می توان جزو BEV دانست. از جمله این وسایل حمل و نقل می توان به اتومبیل های برقی شامل نیسان لیف، تسلا مدل S ، لیفتراک برقی، سگوی، اتوبوس برقی، اسکوتر برقی و موتور برقی اشاره کرد.
برخی از وسایل نقلیه برای شروع حرکت، به نوعی کلاچ نیاز دارند؛ زیرا شافت های موتور در حال چرخش هستند اما چرخ ها چرخش ندارند. برای اتصال قطعات چرخان به قطعات ثابت باید نوعی لغزش وجود داشته باشد. با این وجود، موتور سیکلت برقی با نیرو محرکه کامل در دور صفر دور موتور نیازی به کلاچ ندارد. حرکت موتور، همزمان با چرخ ها شروع می شود و هیچ لغزشی وجود ندارد. بنابراین تفاوت در خود نیرو محرکه نیست؛ بلکه مربوط به زمان و نحوه اعمال آن است. موتور الکتریکی با از بین بردن نیاز به کلاچ و سیستم انتقال قدرت چند سرعته، سادگی زیبایی را برای شروع حرکت موتور سیکلت برقی فراهم می کند.
برای شناخت نیرو محرکه در موتور سیکلت برقی لازم است که در ابتدا با تعریف درستی از واژه نیرو محرکه آشنا شویم و پس از دسته بندی وسایل حمل و نقل بر این اساس، نیرو محرکه در موتور سیکلت برقی را بشناسیم.